Wydawca treści
Rezerwaty przyrody
Rezerwaty przyrody
„Krępak” – rezerwat leśny o powierzchni 137,65 ha. Został powołany Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 8 lipca 1991 r. (M.P. z 1991 roku, Nr 25, poz. 172). W sprawie rezerwatu przyrody „Krępak” obowiązuje Zarządzenie RDOŚ w Rzeszowie z dnia 05.10.2017r.
Położony jest na gruntach miejscowości Korzeniec, w gminie Bircza,
w powiecie przemyskim. Obejmuje oddz.: 188a-c, f, h, ~a, ~b, 189a-d, 190a-c, 191a-b, obrębu Nowe Sady (wg stanu na 01.01.2017 r.).
Rezerwat należy do typu: fitocenotycznych, podtypu: zbiorowisk leśnych (PFi.zl) – klasyfikacja wg głównego przedmiotu ochrony oraz do typu: leśnych
i borowych, podtypu: lasów górskich i podgórskich (EL.lgp) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu (rozp. MŚ z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody; Dz. U. z dnia 14 kwietnia 2005 r.).
Powstał w celu zachowania ze względów naukowych, dydaktycznych
i krajobrazowych lasu jodłowo-bukowego naturalnego pochodzenia, z runem charakterystycznym dla podgórskiej formy buczyny karpackiej oraz ciekawych elementów rzeźby terenu i osobliwości geologicznych. Obok buczyny karpackiej
w jego obrębie występują również fragmenty grądu subkontynentalnego oraz zbiorowisk nieleśnych. Flora naczyniowa liczy około 250 taksonów.
„Turnica” – rezerwat leśny o powierzchni 150,33 ha, powołany Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
z dnia 11 grudnia 1995 r. (M.P. z 1996 roku, Nr 5, poz. 59; zm. Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego z 2003 r. Nr 110, poz. 1682). W sprawie rezerwatu przyrody „Turnica” obowiązuje Zarządzenie RDOŚ w Rzeszowie z dnia 26.10.2017r.
Położony jest na gruntach miejscowości Makowa, w gminie Fredropol,
w powiecie przemyskim. Obejmuje oddz.: 181a-d, ~a, ~b, 184a-b, 185a-c, ~a, 186a, 187a-d,~a obrębu leśnego Nowe Sady (wg stanu na 01.01.2017 r.).
Rezerwat należy do typu: fitocenotycznych, podtypu: zbiorowisk leśnych (PFi.zl) – klasyfikacja wg głównego przedmiotu ochrony oraz do typu: leśnych
i borowych, podtypu: lasów górskich i podgórskich (EL.lgp) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu.
Rezerwat powstał w celu zachowania ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych fragmentu puszczy bukowo-jodłowej, reprezentującej zespół żyznej buczyny karpackiej. Flora naczyniowa liczy około 260 taksonów.
„Reberce” – rezerwat leśny o powierzchni 191,03 ha. Został powołany Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
z dnia 11 grudnia 1995 r. (M.P. z 1996 roku, Nr 5, poz. 55). W sprawie rezerwatu przyrody „Reberce” obowiązuje Zarządzenie RDOŚ w Rzeszowie z dnia 12.10.2017r
Położony jest na gruntach miejscowości Wola Korzeniecka, Krajna, Łomna w gminie Bircza, w powiecie przemyskim. Obejmuje oddz.: 143a, b, p, r,~a 144a, b, f-i, ~a, 152a, 153a, ~a, ~b, 154a-d, j, ~a,~b, 156a, ~a obrębu leśnego Bircza (wg stanu na 01.01.2017 r.).
Rezerwat należy do typu: fitocenotycznych, podtypu: zbiorowisk leśnych (PFi.zl) – klasyfikacja wg głównego przedmiotu ochrony oraz do typu: leśnych
i borowych, podtypu: lasów górskich i podgórskich (EL.lgp) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu.
Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych
i krajobrazowych fragmentu lasu jodłowego posiadającego cechy lasu naturalnego. Obok buczyny karpackiej występują tu także fragmenty grądów, łęgów oraz zbiorowisk nieleśnych. Flora naczyniowa liczy około 300 taksonów.
„Chwaniów” – rezerwat leśny o powierzchni 354,63 ha. Został powołany Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
z dnia 12 listopada 1996 r. (M.P. z 1996 roku, Nr 75, poz. 675, zm. Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego z 2003 r., Nr 110, poz. 1680). W sprawie rezerwatu przyrody „Chwaniów” obowiązuje Zarządzenie RDOŚ w Rzeszowie z dnia 26.10.2017r
Położony jest na gruntach miejscowości Jureczkowa i Wojtkówka,
w gminie Ustrzyki Dolne, w powiecie bieszczadzkim. Obejmuje oddz.: 246a, b, 247a, ~a, 248a-d, ~a, 249a-d, ~a, 250a-c, ~a, 251a-c, ~a, 252a-c, ~a, 253a-c, ~a, ~b, 254a, ~a, ~b obrębu leśnego Wojtkowa (wg stanu na 01.01.2017 r.).
Rezerwat należy do typu: fitocenotycznych, podtypu: zbiorowisk leśnych (PFi.zl) – klasyfikacja wg głównego przedmiotu ochrony oraz do typu: leśnych
i borowych, podtypu: lasów górskich i podgórskich (EL.lgp) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu.
Powstał w celu zachowania „ze względów naukowych i dydaktycznych wspaniale wykształconej reglowej buczyny karpackiej”. Obok niej w obręb rezerwatu ujęto również niewielkie fragmenty zbiorowisk przedplonowych z modrzewiem europejskim Larix decidua i z sosną zwyczajną Pinus sylvestris oraz nieleśnych. Flora naczyniowa liczy blisko 300 taksonów.
„Na Opalonym” – rezerwat leśny o powierzchni 216,93 ha. Utworzony został Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 12 listopada 1996 r. (M.P. z 1996 roku, Nr 75, poz. 687, zm. Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego z 2003 r. Nr 110, poz. 1681). W sprawie rezerwatu przyrody „Na Opalonym” obowiązuje Zarządzenie RDOŚ w Rzeszowie z dnia 05.10.2017r
Położony jest na gruntach miejscowości Wojtkówka i Wojtkowa, w gminie Ustrzyki Dolne, w powiecie bieszczadzkim. Obejmuje oddz.: 105a-d, 106a-b, 107a, ~a, ~b, 114a-b, ~a, 115a-f, ~a, 116a-b, ~a, 117a, ~a, ~b obrębu leśnego Wojtkowa (wg stanu na 01.01.2017 r.).
Rezerwat należy do typu: fitocenotycznych, podtypu: zbiorowisk leśnych (PFi.zl) – klasyfikacja wg głównego przedmiotu ochrony oraz do typu: leśnych
i borowych, podtypu: lasów górskich i podgórskich (EL.lgp) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu.
Powstał w celu zachowania „ze wzgledów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych naturalnego zbiorowiska buczyny karpackiej porastającej zbocze poprzecinane licznymi potokami”. Towarzyszą mu fragmenty bagiennej oszyny górskiej Caltho-Alnetum. Flora naczyniowa liczy około 170 taksonów.
„Nad Trzciańcem” – rezerwat leśny o powierzchni 182,11 ha. Został utworzony Rozporządzeniem Wojewody Podkarpackiego Nr 84/2000 z dnia 10 kwietnia 2000 r. (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego z 2000 r., Nr 29, poz. 242). W sprawie rezerwatu przyrody „Nad Trzciańcem” obowiązuje Zarządzenie RDOŚ w Rzeszowie z dnia 12.10.2017r
Położony jest na gruntach miejscowości Trzcianiec, w gminie Ustrzyki Dolne, w powiecie bieszczadzkim. Obejmuje oddz.: 231b-d, 232a-c, 233a-d, ~a, 234b-d, ~b, 235b-d, 236c-d obrębu leśnego Wojtkowa (wg stanu na 01.01.2017 r.).
Rezerwat należy do typu: fitocenotycznych, podtypu: zbiorowisk leśnych (PFi.zl) – klasyfikacja wg głównego przedmiotu ochrony oraz do typu: leśnych
i borowych, podtypu: lasów górskich i podgórskich (EL.lgp) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu.
Powstał w celu zachowania „ze względów naukowych i dydaktycznych dobrze wykształconego zbiorowiska buczyny karpackiej w formie reglowej,
z występującym w jego runie szeregiem gatunków roślin chronionych oraz licznych osobliwości dendrologicznych”. Na niewielkich fragmentach występuje bagienna oszyna górska Caltho-Alnetum. Flora naczyniowa liczy ponad 170 taksonów.
„Kalwaria Pacławska” – rezerwat krajobrazowy o powierzchni 173,23 ha, utworzony Rozporządzeniem Wojewody Podkarpackiego z dnia 15 maja 2001 r. (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego z 2001 roku, Nr 38, poz. 643). W sprawie rezerwatu przyrody „Kalwaria Pacławska” obowiązuje Zarządzenie RDOŚ w Rzeszowie z dnia 06.10.2017r.
Położony jest na gruntach miejscowości Huwniki i Nowosiółki Dydyńskie, w gminie Fredropol, w powiecie przemyskim. Obejmuje oddz.: 28a-c, 29a-k, 30a-g, 31a-d, ~a, 32a-j, ~a, ~b, ~c, 33a-d, ~a, ~b obrębu leśnego Nowe Sady (wg stanu na 01.01.2017 r.).
Rezerwat należy do typu: krajobrazów, podtypu: krajobrazów naturalnych (PKr.kn) – klasyfikacja wg głównego przedmiotu ochrony oraz do typu: typu: leśnych i borowych, podtypu: lasów górskich i podgórskich (EL.lgp) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu.
Powstał w celu zachowania „ze względów naukowych i dydaktycznych drzewostanu bukowo-jodłowego oraz elementów krajobrazu kulturowego”. Na szatę roślinną składa się: podgórska forma buczyny karpackiej Dentario glandulosae-Fagetum, grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum oraz kwaśna buczyna górska Luzulo luzoluidis-Fagetum typicum. W rezerwacie znajduje się stanowisko kłokoczki południowej oraz cisa pospolitego. Znajduje się tu szereg malowniczo położonych kaplic i kapliczek „kalwaryjskich” połączonych ścieżkami, które często przemierzają rzesze pielgrzymów.
„Kopystanka” – rezerwat krajobrazowy o powierzchni 188,67 ha. Został utworzony Rozporządzeniem Wojewody Podkarpackiego z dnia 11 października 2001 r. (Dz. Urz. Woj. Podkarpackiego z 2001 roku, Nr 83, poz. 1458). W sprawie rezerwatu przyrody „Kopystańka” obowiązuje Zarządzenie RDOŚ w Rzeszowie z dnia 12.10.2017r.
Położony jest na gruntach miejscowości Kopystno i Posada Rybotycka, w gminie Fredropol, w powiecie przemyskim. Na gruntach nadleśnictwa obejmuje oddz.: 49a-g, 50a-f, h, ~a, 51a-c, ~a obrębu leśnego Nowe Sady (wg stanu na 01.01.2017 r.), o powierzchni 146,62 ha.
Rezerwat należy do typu: krajobrazów, podtypu: krajobrazów naturalnych (PKr.kn) – klasyfikacja wg głównego przedmiotu ochrony oraz do typu: różnych ekosystemów, podtypu: lasów i łąk (EE.lł) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu.
Celem ochrony jest „zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych stanowiska ostrożnia siedmiogrodzkiego Cirsium decussatum, zbiornika roślinności kserotermicznej góry "Kopystanka" oraz drzewostanów wykształconych w formie podgórskiej buczyny karpackiej”. Na szatę roślinną składa się: podgórska forma buczyny karpackiej Dentario glandulosae-Fagetum, grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum, łęg podgórski Carici remotae-Fraxinetum oraz murawy kserotermiczne z klasy Festuco-Brometea. W jego obrębie odnotowano ślady działalności człowieka z okresu średniowiecza – odkryto tu pozostałości grodu pierścieniowatego z XI w.
Najnowsze aktualności
"PRAWDA O PUSZCZY KARPACKIEJ
"PRAWDA O PUSZCZY KARPACKIEJ"
PRAWDA O PUSZCZY KARPACKIEJ
CO DRUGI HEKTAR LASU DZIEŁEM 70 LAT PRACY LEŚNIKÓW
Doniesienia medialne i rozbudzanie wśród opinii publicznej emocji w sprawie unikatowych „nietkniętych ręką człowieka” lasów w Karpatach i ich niszczenia przez leśników rodzą potrzebę przypomnienia i przybliżenia stanu wiedzy o strukturze położonego w zasięgu Nadleśnictwa Bircza, utrwalonego przez wieki, aktualnie nieistniejącego kulturowego wiejskiego krajobrazu Affek A. 2016 pogranicza Pogórza Przemyskiego i Gór Sanocko-Turczańskich.
Najnowsze wyniki badań naukowych przeprowadzonych w Karpatach przez Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, wykonane w ramach projektu FORECOM „Zmiany powierzchni lasów w regionach górskich – przyczyny, trajektorie oraz skutki” Kozak J., Kaim D. (red) 2016 wykazują, że lesistość, czyli wyrażony w procentach stopień pokrycia powierzchni lasem, od połowy XVIII wieku do początku XXI dla obszaru Nadleśnictwa Bircza wzrósł dwukrotnie z 35,2 % w 1860 r. do 69,9% w 2013 r.
Wykres przedstawia zbadaną przez Geografów z IGiGP UJ dynamikę zmian lesistości w latach 1860, 1930, 1970, 2013 w obecnym zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Bircza.
Zmiany w kierunku uformowania zwartego kompleksu leśnego, obejmującego dawne kompleksy lasów określanego dziś mianem Puszczy nastąpiły po wysiedleńczej akcji „Wisła”, gdzie podobnie jak w Bieszczadach, na łagodnych skłonach u podnóży stoków oraz biegnących wśród rusztowych pasm górskich dolinach potoków i rzeki Wiar, powstała tzw. „Kraina Dolin”, obejmująca rozległe obszary przekształconych przez wieki i użytkowanych rolniczo gruntów, z wyróżniającymi się zarysami dawnych dworów, alei i parków podworskich, cerkwisk, kapliczek, domostw, towarzyszących im zagród i sadów oraz mozaiki niezliczonych miedz na dawnych polach uprawnych.
Na obszary gruntów porolnych, które zostały przeznaczone pod wielkopowierzchniowe zalesienia z czasem wkroczyła spontaniczna sukcesja naturalna, jednak główny ciężar trudnych i kosztownych prac związanych z zalesianiem, pielęgnacją i ochroną upraw leśnych wykonały Lasy Państwowe, były to m. in. :
- prace planistyczne, urządzeniowe i inwentaryzacyjne uwzględniające warunki siedliskowe i sukcesję naturalną na gruntach marginalnych
- prace związane z gleboznawczą klasyfikacją gruntów,
- produkcja materiału sadzeniowego,
- melioracje agrotechniczne i przygotowanie gleby pod zalesienia,
- wykonywanie zalesień – sadzenie,
- zabezpieczanie zalesień przed szkodami od zwierzyny,
- inwentaryzacja oraz usuwanie szkód od czynników biotycznych i abiotycznych, dokonywanie poprawek, uzupełnień i dolesień,
- pielęgnacja upraw leśnych poprzez usuwanie chwastów wokół sadzonek,
- wykonywanie tzw. czyszczeń wczesnych w uprawach leśnych poprzez usuwanie drzewek wadliwych chorych i niepożądanych,
- prowadzenie tzw. czyszczeń późnych w młodnikach poprzez przerzedzanie nadmiernie zagęszczonych fragmentów, usuwanie drzewek chorych, wadliwych i przeszkadzających,
- pielęgnacja młodych drzewostanów w okresie dojrzewania w tzw. trzebieżach,
- przebudowa niezgodnych z siedliskiem i rozpadających się drzewostanów, osłabionych wskutek chorób korzeni i gradacji owadów.
Kosztowne i złożone prace związane z przywracaniem środowisku narażonych na wiele zagrożeń ekosystemów leśnych powstałych na gruntach porolnych wciąż trwają i będą kontynuowane przez następne dziesięciolecia przy ścisłej współpracy związanych z leśnictwem i ochroną przyrody środowiskami naukowymi.
Jednocześnie należy podkreślić, jak istotne dla nas leśników są wiedza i doświadczenie czerpane z przenikania się lasów na gruntach porolnych z lasami przyrodniczo cennymi, w których w zrównoważony w sposób gospodarujemy. Ważne jest, że są one prawnie i skutecznie chronione wieloma przenikającymi się formami ochrony przyrody, z których tylko ochrona rezerwatowa obejmuje blisko 10% lasów w zasięgu Nadleśnictwa Bircza, których niezagrożoną od 1860 r. trwałość udokumentował IGiGP UJ.
Andrzej Nowakowski
RDLP w Krośnie
